Περί τάματος του Έθνους των Ελλήνων

 

     Με αφορμή την αυριανή διπλή εορτή, θα ήθελα τιμής ένεκεν να παραθέσω και τον δικό μου συλλογισμό.Την ημέρα αυτή, ώς γνωστόν, εορτάζουμε τα δύο ίσως ποιο σημαντικά γεγονότα της ορθοδοξίας και του ελληνικού κράτους. 

     Για τους ορθοδόξους χριστιανούς, η αυριανή ημέρα, είναι η αρχή της επιστροφής στη γή της Επαγγελίας. Με τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου, ο Θεός γίνεται άνθρωπος, και μας αποδεικνύει πώς όταν ο άνθρωπος θέλει μπορεί να γίνει Θεός. Δείχνει το "δρόμο" που πρέπει να ακολουθήσουμε για να πετύχουμε τη Θέωση.

     Για τους έλληνες, η αυριανή μέρα, είναι η αρχή της δημιουργίας του νέου ελληνικού κράτους, που ξεκίνησε με το "Ελευθερία ή Θάνατος". Ίσως η επανάσταση να μη ξεκίνησε την συγκεκριμένη ημέρα και με το συγκεκριμένο τρόπο. Αυτό όμως δεν έχει και τόση σημασία. Ως έλληνες όμως, καλώς ή κακώς, έχει αποδειχθεί πως έχουμε την ανάγκη να πιστεύουμε σε κάτι για να διατηρείται το φρόνημά μας ισχυρό. Ούτως ή άλλως ποτέ δε δράσαμε με βάση το ρεαλισμό.

     Τέλος η αυριανή ημέρα είναι σημαντική γιατί ενώνει την ορθοδοξία με τον ελληνισμό, δύο έννοιες αλληλοεξαρτώμενες και αναπόσπαστες. Αυτό δεν τις μειώνει μεμονωμένες, αλλά τις ενισχύει ενωμένες. Και για του λόγου το αληθές, θα αναφερθώ στο λεγόμενο Τάμα του Έθνους. Οι έλληνες λοιπόν υποσχέθηκαν, πως σε αναγνώριση της βοήθειας του Θέου στην απελευθέρωση μας, θα έχτιζαν ναό στην πρωτεύουσα του κράτους αφιερωμένο στο σωτήρα Χριστό. Αυτό αποφασίσθηκε και φαίνεται στα πρακτικά της Δ Έθνικής των Ελλήνων Συνέλευσις (στο Η' Ψήφισμα) εις το Άργος, την 31-07-1829, όπου αναφέρονται τα εξής:

ΨΗΦΙΣΜΑ Η΄

ἡ Δ΄ ΕΘΝΙΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΥΝΕΛΕΥΣΙΣ

  Νομίζει ἑαυτὴν εὐτυχῆ, γενομένη τὸ ὄργανον, δι’ οὗ τὸ ἔθνος ἐκπληροῖ τὸ πλέον ἐφετὸν τῶν χρεῶν του, τὸ νὰ ἀναπέμψῃ τὴν εὐγνωμοσύνην του πρὸς τὸν Θεόν, Ὅστις ἔδειξε τοσαῦτα θαύματα διὰ τὴν σωτηρίαν του... »
  Ἡ Συνέλευσις δὲν ἠδύνατο κάλλιον νὰ ἐκπληρώσῃ τὸ χρέος τοῦτο, εἰμή δίδουσα τὴν πληρεξουσιότητα εἰς τὴν Κυβέρνησιν νὰ λάβῃ τὰ προσφυέστερα μέτρα, ὥστε νὰ διαιωνίσῃ εἰς τὰς ἐπερχομένας γενεὰς τὰ δείγματα τῆς εὐγνωμοσύνης τῆς Ἑλλάδος μὲ τὴν ἀνεξάλειπτον μνήμην τῶν συμβάντων, τὰ ὁποῖα προητοίμασαν τήν ἐπανόρθωσιν της.
Κατά συνέπειαν, Ἡ Δ΄ Ἐθνική τῶν Ἑλλήνων Συνέλευσις

Ψ η φ ί ζ ε ι:

[Ἄρθρον] Α΄. Ὅταν ἡ τοπικὴ περιφέρεια τῆς Ἑλλάδος καὶ ἡ καθέδρα τῆς Κυβερνήσεώς της κατασταθῶσι ὁριστικῶς καὶ οἱ οἰκονομικοὶ πόροι τοῦ κράτους ἐπιτρέψωσι, θέλει ἀνεγερθῆ κατὰ διαταγὴν τῆς Κυβερνήσεως εἰς τὴν καθέδραν αὐτῆς Ναὸς ἐπ’ὀνόματι τοῦ Σωτῆρος τιμώμενος...

Ὁ Πρόεδρος                                                             Ὁ Ἀντιπρόεδρος

Γεώργιος Σισίνης                                           Γεώργιος Μαυρομμάτης…».

Τὸ ἐν λόγῳ Διάταγμα τὸ ὑπέγραψεν ὁ  Ἰωάννης Καποδίστριας.
     Κατόπιν το 1838, εξεδώθει βασιλικό διάταγμα, όπου αναγνωρίζεται αυτό το "χρέος" των ελλήνων, όπως φαίνεται παρακάτω:

Περί ἀνεγέρσεως ναοῦ τοῦ Σωτῆρος εἰς Ἀθήνας.

ΟΘΩΝ ΕΛΕῼ ΘΕΟΥ ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

Ἀφοῦ ἐξεφράσαμεν ἤδη διά τοῦ ἀπό 25 Ἰανουαρίου (6 Φεβρουαρίου) 1834 Ἡμετέρου Διατάγματος τήν θέλησίν Μας τοῦ ν’ ἀνεγείρωμεν εἰς τήν πρωτεύουσάν Μας τάς Ἀθήνας Ναόν τιμώμενον ἐπ’ ὀνόματι τοῦ ΣΩΤΗΡΟΣ, πρός αἰωνίαν μνήμην τῆς θαυματουργοῦ ἀντιλήψεως τῆς θείας Προνοίας, τῆς ῥυσαμένης τόν Ἑλληνικόν λαόν ἀπό δεινῶν καί κινδύνων, καί πρός ἐνίσχυσιν τῶν μετεγενεστέρων εἰς τήν Πίστιν, δι’ ἧς οἱ προπάτορές των ἀνεκτήσαντο τήν ἀνεξαρτησίαν των, ἀποφασίζομεν.
Ἐγκριθέντων ἤδη παρ’Ἡμῶν τῶν ὑποβληθέντων παρά τοῦ ἐπ’ αὐτῷ τούτῳ διωρισμένου ἀρχιτέκτονος σχεδίων, ὡς ἀξίων κατά πάντα, καί τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ, καί τοῦ συμβάντος, πρός μνήμην τοῦ ὁποίου ἀνεγείρεται, προσδιορισθείσης δέ καί τῆς θέσεως, ἐπί τῆς ὁποίας μέλλει νά ἀνεγερθῇ ὁ ναός οὗτος, ν’ ἀρχίσῃ ὅσον τάχιστα ἡ ἀνέγερσις τοῦ μνημείου τούτου.
Ἀποφασίζομεν ὅθεν νά γίνῃ ἤδη τώρα ἔναρξις τῶν προκαταρκτικῶν ἐργασιῶν, καί νά προχωρήσῃ ἡ οἰκοδομή ἀναλόγως τῶν ἑκάστοτε ὑπαρχόντων μέσων.
Θεωροῦντες τόν ἀνεγερθησόμενον τοῦτον Ναόν ὡς ἐθνικόν τῳόντι μνημεῖον, ἐκφράζον τήν πρός τόν Ὕψιστον εὐγνωμοσύνην τοῦ ἔθνους, ἐλπίζομεν ὅτι ἕκαστος Ἕλλην θέλει φιλοτιμηθῆ, ἀπό ἀληθῆ πατριωτικά αἰσθήματα κινούμενος νά συνεισφέρῃ εὐχαρίστως τό κατά δύναμιν· θέλομεν προσδιορίσει καί Ἡμεῖς οἱ ἴδιοι ἐκ τοῦ ἰδιαιτέρου Ἡμῶν ταμείου ἀνάλογον τινά ποσότητα.
Διατάττεται δέ ἡ Ἡμετέρα ἐπί τῶν Ἐκκλησιαστικῶν κ.τ.λ. Γραμματεία τῆς Ἐπικρατείας νά δώσῃ τάς ἀναγκαίας ὁδηγίας τόσον εἰς τούς Ἀρχιερεῖς καί ἱερεῖς τοῦ Κράτους, καί τάς δημοτικάς Ἀρχάς, ὅσον καί εἰς τούς Ἡμετέρους Πρέσβεις καί Προξένους διά νά συνάξωσι τάς ἑκουσίας συνδρομάς, τάς διά τόν σκοπόν τοῦτον προσφερθείσας.
Τά δέ ὀνόματα τῶν συνεισφερόντων εἰς τό ἀγαθόν καί ἐθνικόν τοῦτον σκοπόν, θέλουσι καταγραφῇ εἰς ἰδιαίτερον βιβλίον, διά νά φυλάττωνται εἰς τόν ναόν τοῦτον εἰς αἰωνίαν αὐτῶν μνήμην.
Τό δέ παρόν Διάταγμα θέλει δημοσιευθῇ διά τῆς ἐφημερίδος τῆς Κυβερνήσεως..».

     Έκτοτέ λέγεται ότι κατά το διάστημα 1967-1974, έγινε συλλογή χρημάτων προς την επίτευξη αυτού του σκοπού, όμως τελικώς δεν έγινε τίποτε και τα χρήματα "αγνοούνται".
     Δε γνωρίζω τη δυσκολία που θα μπορούσε να έχει η κατασκευή ενός τέτοιου ναού, αλλά πιστεύω πως δεν πρέπει να μένουν εκκρεμότητες και μάλιστα τόσο σημαντικές.

Ελληνικόν το φιλοσοφείν